સંકલિત પ્રક્રિયા વિકાસ યોજના (IPDS)

📌 પરિચય

સંકલિત પ્રક્રિયા વિકાસ યોજના (Integrated Processing Development Scheme – IPDS) ભારત સરકારના કાપડ મંત્રાલય દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી મહત્વપૂર્ણ પહેલ છે. આ યોજના કાપડ ઉદ્યોગમાં પર્યાવરણને અનુકૂળ પ્રક્રિયાઓને પ્રોત્સાહન આપીને વૈશ્વિક સ્પર્ધામાં ભારતના કાપડ ઉદ્યોગને આગળ વધારવાનો ઉદ્દેશ ધરાવે છે.

🎯 મુખ્ય હેતુઓ

• કાપડ પ્રક્રિયા એકમોને પર્યાવરણ મૈત્રી તકનીકો અપનાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવું.
  
• સામાન્ય સુવિધાઓ જેવી કે પાણી પુરવઠો, અવશેષ સારવાર પ્લાન્ટ અને અન્ય આધુનિક સુવિધાઓ વિકસાવવી.
  
• નવા પ્રોસેસિંગ પાર્ક્સની સ્થાપના અને વર્તમાન ક્લસ્ટર્સનું સુધારણ કરવું.
  
• શોધ અને વિકાસ (R&D) પ્રવૃત્તિઓને પ્રોત્સાહન આપવું.
  

🧩 મુખ્ય ઘટકો

• ગ્રુપ A: પાણી અને અવશેષ સારવાર ટેક્નોલોજી (Zero Liquid Discharge, Riverine, Marine).BYJU’S+3IndiaFilings+3YNFX+3
  
• ગ્રુપ B: નવનીકરણક્ષમ ઊર્જા આધારિત પાવર જનરેશન પ્લાન્ટ્સ.
  
• ગ્રુપ C: ટેસ્ટિંગ લેબોરેટરીઝ, R&D સેન્ટર્સ અને અન્ય સામાન્ય સુવિધાઓ.
  

💰 નાણાકીય સહાય

• મોટામાં મોટું ₹75 કરોડ સુધીની સહાય.
  
• કેન્દ્ર સરકાર: 50%
  
• રાજ્ય સરકાર: 25%
  
• લાભાર્થી: 15%Textile Sphere
  
• બેંક લોન: 10%
  

નોંધ: જમીન ખરીદ માટેની રકમ સહાય માટે પાત્ર નથી.

🏢 અમલકર્તા સંસ્થાઓ

• વિશેષ હેતુ વાહક સંસ્થા (SPV): પ્રત્યેક પ્રોજેક્ટ માટે SPVની રચના કરવામાં આવે છે, જે કંપનીઝ એક્ટ હેઠળ નોંધાયેલ હોય છે.
  
• પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ કન્સલ્ટન્ટ (PMC): યોજનાની અમલવારી માટે માર્ગદર્શન આપે છે.
  
• પ્રોજેક્ટ સ્ક્રુટિની કમિટી (PSC): પ્રસ્તાવોની સમીક્ષા કરે છે.
  
• પ્રોજેક્ટ મંજૂરી કમિટી (PAC): પ્રોજેક્ટોને મંજૂરી આપે છે.
  
• પ્રોજેક્ટ મેનેજમેન્ટ એજન્સી (PMA): SPV દ્વારા નિયુક્ત કરવામાં આવે છે અને પ્રોજેક્ટ અમલ માટે જવાબદાર છે.
  
• ઓપરેશન અને મેન્ટેનન્સ એજન્સી (O&M): સુવિધાઓના જાળવણી માટે જવાબદાર છે.
  

📝 અરજી પ્રક્રિયા

1. લાભાર્થીએ સંબંધિત રાજ્યના કાપડ વિભાગ અથવા કાપડ મંત્રાલયની અધિકૃત વેબસાઇટ પર અરજી કરવી.
   
2. આવશ્યક દસ્તાવેજો સાથે અરજી ફોર્મ સબમિટ કરવું.
   
3. અરજીની સમીક્ષા અને મંજૂરી પછી, યોજનાના લાભો પ્રાપ્ત થશે.
   

📄 આવશ્યક દસ્તાવેજો

• આધાર કાર્ડ.
  
• વ્યવસાય સંબંધિત નોંધણી પ્રમાણપત્ર.
  
• બેંક ખાતાની વિગતો.
  
• પ્રોજેક્ટ પ્રસ્તાવ અને બજેટ.
  

🔚 નિષ્કર્ષ

સંકલિત પ્રક્રિયા વિકાસ યોજના (IPDS) કાપડ ઉદ્યોગના પર્યાવરણ મૈત્રી વિકાસ માટે મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. આ યોજના દ્વારા, કાપડ ઉદ્યોગને આધુનિક સુવિધાઓ, ટેકનોલોજી અપગ્રેડેશન અને પર્યાવરણ મૈત્રી પ્રક્રિયાઓ અપનાવવા માટે સહાય મળે છે, જે ઉદ્યોગની વૈશ્વિક સ્પર્ધામાં સ્પર્ધાત્મકતા વધારવામાં મદદરૂપ થાય છે.

વધુ માહિતી માટે, કૃપા કરીને કાપડ મંત્રાલયની વેબસાઇટ પર મુલાકાત લો.