દીનદયાળ વિકલાંગ પુનર્વસન યોજના (Deendayal Disabled Rehabilitation Scheme – DDRS) એ ભારત સરકારની સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય હેઠળની કેન્દ્રિય યોજના છે, જેનો ઉદ્દેશ વિકલાંગ વ્યક્તિઓના પુનર્વસન અને સશક્તિકરણ માટે સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓને નાણાકીય સહાય પ્રદાન કરવાનો છે.
📌 યોજનાનું મુખ્ય ઉદ્દેશ
DDRSનો મુખ્ય ઉદ્દેશ વિકલાંગ વ્યક્તિઓને શારીરિક, સંવેદનશીલ, બુદ્ધિગમ્ય અને સામાજિક કાર્યક્ષમતા પ્રાપ્ત કરવામાં સહાયરૂપ થવાનો છે, જેથી તેઓ સ્વાવલંબન અને સશક્ત જીવન જીવી શકે. આ યોજના હેઠળ, સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓને ગ્રાન્ટ-ઇન-એઇડ (Grant-in-Aid) આપીને વિવિધ પુનર્વસન સેવાઓ પૂરી પાડવામાં આવે છે.
🏢 યોજનાના લાભાર્થીઓ
આ યોજના હેઠળ નીચેની પ્રકારની સંસ્થાઓ નાણાકીય સહાય માટે પાત્ર છે:
- સોસાયટીઝ રજિસ્ટ્રેશન એક્ટ, 1860 હેઠળ રજિસ્ટર્ડ સંસ્થાઓ
- ભારતીય ટ્રસ્ટ એક્ટ, 1882 હેઠળ રજિસ્ટર્ડ ટ્રસ્ટો
- કંપનીઝ એક્ટ, 2013 હેઠળ રજિસ્ટર્ડ નફો-નહોવા વાળી કંપનીઓ
આ સંસ્થાઓએ વિકલાંગ વ્યક્તિઓ માટે શિક્ષણ, તાલીમ, પુનર્વસન અને અન્ય સહાયકારી સેવાઓ પૂરી પાડતી હોવી જોઈએ.
🎯 યોજનાના મુખ્ય ઘટકો
DDRS હેઠળ વિવિધ સેવાઓ અને કાર્યક્રમોનો સમાવેશ થાય છે, જેમ કે:SJE Gujarat+7Department of Empowerment+7Government schemes+7
- વિશેષ શાળાઓ અને હોસ્ટેલ્સની સ્થાપના
- વ્યાવસાયિક તાલીમ કેન્દ્રો
- કૃત્રિમ અવયવો અને સહાયક ઉપકરણોની પૂર્તિharidpatel.blogspot.com
- ફિઝિયોથેરાપી અને ઓક્યુપેશનલ થેરાપી સેવાઓ
- સામાજિક અને મનોવિજ્ઞાનિક સલાહકાર સેવાઓ
- જાગૃતિ અને સંવેદના કાર્યક્રમો
📝 અરજી પ્રક્રિયા
સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓ માટે અરજી કરવાની પ્રક્રિયા નીચે મુજબ છે:
- NGO દર્પણ પોર્ટલ પર નોંધણી કરવી: https://ngodarpan.gov.inDepartment of Empowerment
- E-Anudaan પોર્ટલ પર ઑનલાઇન અરજી: https://grants-sje.gov.inSJE Gujarat+3Department of Empowerment+3SJE Gujarat+3
- આવશ્યક દસ્તાવેજો સાથે અરજી ફોર્મ સબમિટ કરવું.
- અરજીની સ્ક્રુટિની જિલ્લા અને રાજ્ય સ્તરે થાય છે, અને યોગ્યતા મુજબ ગ્રાન્ટ મંજૂર કરવામાં આવે છે.
📄 વધુ માહિતી માટે
- DDRS વેબસાઇટ: https://depwd.gov.in/ddrs/
- અનુદાન પોર્ટલ: https://grants-sje.gov.in
- સંપર્ક: સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય, ભારત સરકાર
નોંધ: આ માહિતી 2025 સુધીની ઉપલબ્ધ માહિતી પર આધારિત છે. તાજેતરની માહિતી માટે અધિકૃત વેબસાઇટની મુલાકાત લો.