📌 પરિચય
વરિષ્ઠ નાગરિક રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર, જેને “વયોશ્રેષ્ઠ સન્માન” તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, ભારત સરકારના સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલય દ્વારા 2005માં શરૂ કરવામાં આવ્યો હતો. આ પુરસ્કારનો ઉદ્દેશ વરિષ્ઠ નાગરિકો અને સંસ્થાઓ દ્વારા વયસ્ક નાગરિકોના કલ્યાણ માટે કરવામાં આવેલા ઉત્કૃષ્ટ અને નોંધપાત્ર યોગદાનને માન્યતા આપવી છે. દર વર્ષે 1 ઓક્ટોબરે, આંતરરાષ્ટ્રીય વરિષ્ઠ નાગરિક દિવસ નિમિત્તે, નવી દિલ્હીના વિજ્ઞાન ભવનમાં ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા આ પુરસ્કારો એનાયત કરવામાં આવે છે.
🏆 પુરસ્કાર કેટેગરીઝ
સંસ્થાગત કેટેગરી (Institutional Category):
- વયસ્કતા ક્ષેત્રમાં સંશોધન માટે શ્રેષ્ઠ સંસ્થા
- વરિષ્ઠ નાગરિકોને સેવાઓ અને જાગૃતિ માટે શ્રેષ્ઠ સંસ્થા
- વરિષ્ઠ નાગરિકોને સેવાઓ અને સુવિધાઓ પ્રદાન કરવા માટે શ્રેષ્ઠ જિલ્લા પંચાયત
- વરિષ્ઠ નાગરિકોને સેવાઓ અને સુવિધાઓ પ્રદાન કરવા માટે શ્રેષ્ઠ શહેરી સ્થાનિક સંસ્થા
- માતાપિતા અને વરિષ્ઠ નાગરિકોની જાળવણી અને કલ્યાણ અધિનિયમ, 2007ના અમલ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોને સેવાઓ અને સુવિધાઓ પ્રદાન કરવા માટે શ્રેષ્ઠ રાજ્ય
- વરિષ્ઠ નાગરિકોના કલ્યાણ અને સુખાકારીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે શ્રેષ્ઠ ખાનગી ક્ષેત્રની સંસ્થા
- વરિષ્ઠ નાગરિકોના કલ્યાણ અને સુખાકારીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે શ્રેષ્ઠ જાહેર ક્ષેત્રની સંસ્થા
વ્યક્તિગત કેટેગરી (Individual Category):
- શતાયુ (Centenarian)
- પ્રતીકાત્મક માતા (Iconic Mother)
- આજીવન સિદ્ધિ (Lifetime Achievement)
- સર્જનાત્મક કલા (Creative Art)
- ક્રીડા અને સાહસ (Sports and Adventure) – પુરુષ અને મહિલા માટે અલગ-અલગ
- સાહસ અને બહાદુરી (Courage & Bravery) – પુરુષ અને મહિલા માટે અલગ-અલગWikipedia+3myScheme+3Government schemes+3myScheme+1myScheme+1
🎁 લાભો
- પ્રમાણપત્ર (Citation)
- સ્મૃતિચિહ્ન (Memento)
- રોકડ ઇનામ: ₹2,50,000/-
- પુરસ્કાર વિધિમાં ભાગ લેવા માટે પુરસ્કાર વિજેતા અને એક સાથીની મુસાફરી અને નિવાસ ખર્ચ કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા વહન કરવામાં આવે છે. myScheme+1Social Justice & Empowerment+1myScheme+2Government schemes+2myScheme+2
✅ પાત્રતા માપદંડ
વ્યક્તિગત કેટેગરી માટે:
- અરજદાર વરિષ્ઠ નાગરિક હોવો જોઈએ, સામાન્ય રીતે 60 વર્ષ કે તેથી વધુ ઉંમરના.
- સામાજિક કલ્યાણ, શિક્ષણ, સંશોધન, કલા, ક્રીડા વગેરે ક્ષેત્રોમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપેલું હોવું જોઈએ.
- રાજ્ય, રાષ્ટ્રીય અથવા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે માન્યતા પ્રાપ્ત હોવી જોઈએ.
સંસ્થાગત કેટેગરી માટે:
- સંસ્થા ભારતની હોવી જોઈએ અને વરિષ્ઠ નાગરિકોના કલ્યાણ માટે કામગીરી કરતી હોવી જોઈએ.
નોંધ: સ્વ-નામાંકો (Self-nominations) માન્ય નથી. નામાંકો માટે કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારના વિભાગો, સ્વાયત્ત સંસ્થાઓ, પદ્મ પુરસ્કાર વિજેતાઓ, વયોશ્રેષ્ઠ સન્માન વિજેતાઓ અને અન્ય માન્ય સંસ્થાઓ દ્વારા નામાંકો કરવામાં આવે છે.
📝 અરજી પ્રક્રિયા
- નામાંકો માટે અરજી ફોર્મ અને માર્ગદર્શિકા સામાજિક ન્યાય અને સશક્તિકરણ મંત્રાલયની વેબસાઇટ અથવા માયસ્કીમ પોર્ટલ પરથી મેળવવા અને સબમિટ કરવા.
- અરજી સાથે જરૂરી દસ્તાવેજો, જેમ કે બાયોડેટા, સિદ્ધિઓના પુરાવા, અને સંબંધી પ્રમાણપત્રો જોડવા.
- અરજી ફક્ત અંગ્રેજી અથવા હિન્દી ભાષામાં જ માન્ય છે.myScheme+1myScheme+1